I. Tham vấn, trị liệu tâm lý:
Phòng Tâm lý lâm sàng thuộc trung tâm Nhân Hòa, cung cấp các dịch vụ đánh giá tâm lý, trị liệu tâm lý cho trẻ em, người vị thành niên, và người trưởng thành thông qua hình thức làm việc trực tiếp (in-person service) hoặc từ xa (telepsychotherapy service).
Tiến trình làm việc hỗ trợ tâm lý bắt đầu với một số trao đổi ban đầu về bối cảnh và mối quan tâm khiến một người tìm đến dịch vụ hỗ trợ. Sau buổi đánh giá ban đầu, thân chủ và nhà tham vấn, trị liệu đi đến một thỏa thuận được gọi là phiếu đồng thuận tham gia tiến trình làm việc. Bản thỏa thuận nêu rõ mục tiêu, quy tắc làm việc, lịch làm việc, thời gian và địa điểm.
II. Chức năng, phạm vi làm việc
Chức năng: Phòng tâm lý lâm sàng có chức năng hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe đời sống tinh thần. Các khó khăn có thể biểu hiện dưới những hình thức khác nhau như: trở ngại trong việc học tập, mất hứng thú và giảm tập trung, những bất an, lo lắng, mâu thuẫn trong tương quan thân mật, các bất ổn trong đời sống gia đình, căng thẳng trong công việc hoặc trải nghiệm trong và sau giai đoạn tang chế, mất mát.
Phạm vi làm việc:
Trong phiên làm việc với trẻ em, chuyên viên tâm lý hướng đến việc hỗ trợ trẻ giải tỏa những cảm xúc khó (giận, buồn, lo lắng, sợ hãi) và bộc lộ những chướng ngại đang bị dồn nén, khiến trẻ phải tìm cách “giải tỏa” qua những hành vi mang tính gây hấn, thu rút, hoặc một số hình thức rối loạn khác. Bằng sự chấp nhận, thấu cảm, và các tiếp cận chuyên môn, chuyên viên tâm lý có thể đồng hành, tạo điều kiện để trẻ có không gian bày tỏ theo những cách thức khác nhau. Nhờ đó, các khó khăn, dồn nén của trẻ được nhận biết và thấu hiểu, khích lệ trẻ có những hành vi, tương tác đời sống mang tính thích ứng và năng lực đối diện với khó khăn một cách lành mạnh.
Trong phiên làm việc với người trưởng thành, chúng tôi hiểu mỗi thân chủ có một bối cảnh riêng biệt và duy nhất. Phòng tâm lý được thiết kế trở thành một không gian trị liệu đặc thù, nhằm tạo môi trường thoải mái cho thân chủ bộc lộ chính mình một cách an toàn. Trong tiến trình làm việc, chuyên viên tâm lý sẽ tập trung vào những điều thân chủ đang gặp phải, giúp thân chủ tự nhận thức nguyên nhân phát sinh vấn đề cũng như gợi mở cho thân chủ tự khám phá các nguồn lực nội tại để đối diện và vượt qua trở ngại hiện tại. Cần hiểu thêm, quá trình can thiệp tâm lý không phải là một phương pháp “thần kỳ” có thể giải quyết ngay lặp tức các khó khăn. Đó là sự phối hợp từ hai phía – hợp tác, dấn thân, nỗ lực từ phía thân chủ và hợp tác, đồng hành, gợi mở từ chuyên viên tâm lý.
Phòng tâm lý cũng cung cấp các đánh giá tâm lý cho trẻ em, người vị thành niên và người lớn qua các công cụ trắc nghiệm phóng chiếu (TAT, CAT, Rorschach, Patte Noire) nhằm mục đích khoanh vùng những vấn đề đặc thù ở thân chủ. Cùng với những thông tin được thân chủ trình bày trong buổi đầu, chúng tôi lý giải phần nào một số các khó khăn hiện tại của thân chủ được hình thành như thế nào và dự đoán khả năng kéo dài trong tương lai. Đồng thời, kết quả này cũng giúp chúng tôi có thể định hướng tiến trình làm việc phù hợp với từng cá nhân.
Nói một cách tổng quát, dù với thân chủ trẻ em, người vị thành niên hay người trưởng thành, điểm chung trong nguyên tắc làm việc của phòng tâm lý đều là dựa trên việc tạo không gian để những điều không “nói”, nay được “nói” ra bằng một cách thức của riêng thân chủ. Song song, hỗ trợ thân chủ nhận biết những điểm mạnh, nguồn lực của bản thân để có khả năng tự vượt qua vấn đề khó khăn, quan trọng hơn là có thể duy trì phương thức ứng phó mới này trong đời sống thường ngày, sau khi tiến trình làm việc đã kết thúc.
III. Các dấu hiệu cho thấy một người nên tìm đến sự hỗ trợ chuyên môn tâm lý:
- Học tập sa sút, mất hứng thú
- Khó/không thể tập trung vào các hoạt động chính trong ngày
- Gặp trở ngại trong tương quan với những người xung quanh
- Nhận thấy một số dấu hiệu/ nghi ngờ về khả năng mắc các rối loạn tâm lý
- Đau buồn, mất mát
- Dễ rơi vào trạng thái lo lắng, bất an
- Căng thẳng với cường độ liên tục đến mức gây cản trở đến các hoạt động hằng ngày
- Tổn thương
- Khó điều tiết cảm xúc
IV. Quy tắc đạo đức trong trị liệu tâm lý:
Tôn trọng quyền tự quyết của thân chủ:
Nhà trị liệu tôn trọng ý kiến và lựa chọn của thân chủ trong suốt tiến trình làm việc. Trong quá trình làm việc, nhà trị liệu tạo không gian để thân chủ tự đưa ra quyết định và hành động theo hệ giá trị cốt lõi của mình.
Không gây hại:
Nhà trị liệu tránh tuyệt đối tất cả những hành động, lời nói có nguy cơ gây hại đến thân chủ và người khác, cả thể lý lẫn tinh thần.
Xuất phát từ lòng chính trực và sự trung thực:
Nhà trị liệu luôn giữ tâm thế làm việc vì sự chuyển biến tích cực của thân chủ trong suốt tiến trình. Chủ động ngăn ngừa những mối nguy cho thân chủ. Trong quá trình thực hành, nhà trị liệu luôn đặt lợi ích và sự an toàn của thân chủ lên hàng đầu, bên cạnh sự quan tâm đến lợi ích chung của cộng đồng.
Sự công bằng:
Nhà trị liệu áp dụng cùng một quy trình làm việc đối với mọi thân chủ, không đối đãi khác biệt với bất kỳ thân chủ nào. Nếu có ngoại lệ, nhà trị liệu có trách nhiệm đưa ra một sự giải thích công khai về lý do chính đáng cho việc đối xử khác biệt này.
Sự trung tín
Nhà trị liệu phải tuân thủ cam kết với thân chủ, cũng như hoàn thành trách nhiệm cá nhân trong suốt tiến trình trị liệu. Lòng tin tưởng lẫn nhau giữa thân chủ và nhà trị liệu là một trong những điều kiện cần thiết để tiến trình diễn ra hiệu quả.
V. Quy tắc bảo mật:
Quy tắc bảo mật là một trong những quy tắc quan trọng, được tuân thủ xuyên suốt trong quá trình làm việc.
Đối với những thân chủ dưới 18 tuổi, tiến trình làm việc cần sự đồng thuận từ người giám hộ. Sự đồng thuận từ người giám hộ không bao hàm việc trao đổi những thông tin riêng tư của thân chủ (người thụ hưởng chính), hay báo cáo những thông tin đó với người giám hộ. Tất cả những trao đổi liên quan đến thân chủ trong phạm vi nhất định nếu có, sẽ đều được thông báo, trao đổi công khai với thân chủ.
VI. Thời lượng làm việc:
Phiên lượng giá đầu tiên kéo dài từ 80-90 phút.
Kể từ phiên thứ 2, mỗi phiên làm việc kéo dài từ 50-60 phút.
Với những phiên làm trắc nghiệm, thời lượng sẽ tùy theo công cụ đánh giá và sẽ được trao đổi cụ thể trong phiên lượng giá đầu tiên.
