Biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em cần được phát hiện sớm để can thiệp sớm cho trẻ. Phát hiện trẻ tự kỷ càng sớm thì can thiệp mang lại hiệu quả càng cao. Biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em thể hiện qua các dấu hiệu chậm phát triển ngôn ngữ, ít tương tác giao tiếp bằng mắt, cử chỉ, cảm xúc. Trẻ tự kỷ có xu hướng chơi 1 mình, khó khăn trong giao tiếp. Trẻ có hành vi lặp đi lặp lại, rập khuôn,… Hãy cùng tìm hiểu những dấu hiệu và biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em.
Tìm hiểu bệnh tự kỷ ở trẻ em
Bệnh tự kỷ ở trẻ em (rối loạn phổ tự kỷ) thực chất là một rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội. Do đó trẻ tự kỷ thường có các biểu hiện chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ và khả năng giao tiếp, tương tác kém với những người xung quanh. Ngoài ra trẻ có các hành vi lặp đi lặp lại, rập khuôn.
Tự kỷ ở trẻ em là một dạng khuyết tật phát triển và các chuyên gia cho rằng không thể chữa khỏi hoàn toàn cho trẻ tự kỷ. Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong giao tiếp và sinh hoạt hàng ngày, trẻ luôn cần sự hỗ trợ để tiến bộ.
Nguyên nhân bệnh tự kỷ ở trẻ em đến nay chưa được xác định chính xác. Tự kỷ được cho là sự kết hợp từ nhiều yếu tố, trong đó các yếu tố chính là do di truyền, đột biến gen và môi trường. Có nhiều trường hợp cho thấy các anh em, con cháu trong cùng một gia đình, họ hàng hoặc trẻ sinh đôi có tỷ lệ rối loạn phổ tự kỷ cao.
Biểu hiện bệnh tự kỷ ở trẻ em trước 2 tuổi
Biểu hiện bệnh tự kỷ ở mỗi trẻ em là khác nhau. Các biểu hiện này thường xuất hiện từ khi trẻ còn nhỏ trước 2 tuổi. Những biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em dưới 2 tuổi dễ nhận thấy như sau:
- Không bập bẹ, bi bô nói khi đã lên 2 tuổi
- Không có những cử chỉ thể hiện sự quan tâm đến mọi thứ xung quanh khi 12 tháng tuổi.
- Thiếu ngôn ngữ cử chỉ như chỉ ngón tay, bắt tay, mắt nhìn linh hoạt, cười đáp khi được trêu đùa…
- Không nói được dù chỉ là từ đơn khi 16 tháng tuổi
- Không nói được câu có 2 từ khi 24 tháng tuổi
- Trẻ gọi tên không quay đầu lại
- Có xu hướng chơi một mình và ít chia sẻ đồ chơi
- Chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ
Biểu hiện bệnh tự kỷ ở trẻ em trên 2 tuổi
Những biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em xuất hiện rõ ràng hơn khi trẻ 2 tuổi trở lên và kéo dài suốt đời. Mỗi trẻ tự kỷ có quá trình phát triển không giống nhau nhưng những biểu hiện của bệnh tự kỷ có thể dựa vào một số dấu hiệu sau:
Những biểu hiện trẻ tự kỷ về giao tiếp
- Khó khăn trong giao tiếp bằng lời nói bao gồm việc sử dụng và hiểu ngôn ngữ.
- Không thể tham gia vào một cuộc nói chuyện bình thường nào cho dù trẻ có khả năng.
- Khó khăn trong việc giao tiếp thông qua lời nói bao gồm cử chỉ, điệu bộ cơ thể và nét mặt.
- Khó khăn trong việc tương tác với xã hội.
- Không thể kết bạn với những đứa trẻ khác và chỉ thích chơi một mình.
Những biểu hiện trẻ tự kỷ về hành vi
- Có cách chơi đồ chơi không giống cách bình thường chẳng hạn trẻ thường sắp xếp đồ chơi thành hàng.
- Khó chơi những trò chơi có luật lệ hay đòi hỏi sự tưởng tượng.
- Không có khả năng thích nghi với những thay đổi trong sinh hoạt hàng ngày.
- Luôn lặp lại một kiểu cử động cơ thể hoặc một hành vi nhất định nào đó như vỗ tay, lắc lư người, nhảy lên, xoay vòng tròn…
- Nhạy cảm với âm thanh và ánh sáng ví dụ khi nghe thấy tiếng ồn phát ra từ máy hút bụi, hút mùi hay tiếng chuông reo trẻ thường bịt tai và la hét. Hoặc khi có ánh sáng chói chiếu vào trẻ thường chạy vào góc tối để lẩn trốn.
- Một số trẻ tự kỷ thông minh có những khả năng mà nhiều người lầm tưởng là trẻ thông minh như có năng khiếu toán học, hội họa, thuộc nhiều bài hát, số diện thoại hay biển số xe ô tô…
Những biện pháp chẩn đoán bệnh tự kỷ ở trẻ em
Sau khi nhận thấy những biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em tương đối giống với trẻ ở nhà thì bạn có thể cho con đến các phòng khám chuyên khoa để được chẩn đoán bệnh một cách chính xác.
Ngoài phương pháp chẩn đoán lâm sàng, các bác sĩ có thể cho trẻ làm một số bài trắc nghiệm tâm lý đánh giá phát triển tâm vận động cho trẻ dưới 6 tuổi và trí tuệ cho trẻ lớn hơn. Trắc nghiệm về các hành vi cảm xúc, thang sàng lọc tự kỷ M-CHAT, thang đo mức độ tự kỷ CARS.
Bài viết trên đây về dấu hiệu và biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em dễ nhận biết, hy vọng đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích. Hãy liên hệ với các Cơ sở trung tâm Nhân Hòa tại TpHCM để trẻ được can thiệp hỗ trợ phát triển tiến bộ.
