Trong quá trình chăm sóc trẻ tự kỷ, một số phụ huynh có thể gặp phải hiện tượng trẻ phát triển tốt ban đầu, nhưng sau đó xuất hiện những dấu hiệu thoái lui. Đây là một trong những nỗi lo lớn nhất của các bậc phụ huynh khi chứng kiến con mình không chỉ chậm lại mà còn mất đi các kỹ năng mà trước đây đã đạt được. Vậy tự kỷ thoái lui là gì? Nguyên nhân do đâu và có cách nào để can thiệp hiệu quả? Trung tâm Nhân Hòa sẽ giải đáp các thắc mắc này trong bài viết sau.
Tự kỷ thoái lui là gì?
Tự kỷ thoái lui (Autism Regression) là hiện tượng khi một đứa trẻ trước đó phát triển bình thường hoặc có tiến bộ nhất định trong việc giao tiếp, kỹ năng xã hội và ngôn ngữ, nhưng sau đó mất đi những kỹ năng này trong khoảng từ 18-24 tháng tuổi hoặc muộn hơn. Theo nghiên cứu, khoảng 20-30% trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ (ASD) gặp phải tình trạng thoái lui, gây ra nhiều khó khăn cho phụ huynh trong việc chăm sóc và phát triển con.
Tự kỷ thoái lui thường xảy ra đột ngột hoặc dần dần và phụ huynh nhận thấy con mất đi các khả năng như:
- Giao tiếp bằng mắt.
- Nói chuyện hoặc bày tỏ mong muốn.
- Kỹ năng xã hội, sự tương tác với bạn bè và người lớn.
- Các hoạt động, sở thích bình thường, thay vào đó là các hành vi lặp lại hoặc tăng động.
Nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ tự kỷ thoái lui
Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra tự kỷ thoái lui vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng này có thể liên quan đến sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau như di truyền, môi trường, và các yếu tố thần kinh.
Một số yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến tình trạng trẻ tự kỷ thoái lùi bao gồm:
- Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy rằng trẻ có thể có khuynh hướng di truyền dẫn đến rối loạn phổ tự kỷ và tình trạng tự thoái triển ở trẻ.
- Hệ thần kinh: Những thay đổi trong não bộ hoặc hệ thần kinh có thể làm trẻ mất đi những kỹ năng trước đó.
- Các tác động môi trường: Một số ý kiến cho rằng tác động từ môi trường xung quanh, chẳng hạn như thay đổi môi trường sống, sự căng thẳng trong gia đình hoặc bệnh lý có thể dẫn đến tình trạng thoái lui.
Biểu hiện của trẻ tự kỷ thoái lui
Phụ huynh thường phát hiện tình trạng tự kỷ thoái lui khi trẻ không còn sử dụng những kỹ năng đã học trước đây. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến:
- Thoái lui ngôn ngữ ở trẻ: Trẻ đã từng nói được một số từ, cụm từ nhưng sau đó không còn nói hoặc sử dụng từ ngữ để giao tiếp.
- Giảm tương tác xã hội: Trẻ không còn giao tiếp bằng mắt, không phản ứng khi được gọi tên, ít hoặc không tương tác với người thân hay bạn bè.
- Hành vi lặp lại: Trẻ có thể bắt đầu có các hành vi lặp lại như vỗ tay, xoay tròn hoặc các hành động tự kích thích.
- Tăng động hoặc kém tập trung: Trẻ trở nên khó kiểm soát, khó tập trung và có thể có biểu hiện tăng động, không ngồi yên một chỗ.
Những biểu hiện này có thể xuất hiện và kéo dài, khiến phụ huynh lo lắng và bối rối về tình trạng của con.
Tự kỷ thoái lui có chữa được không?
Hiện tại, không có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn cho tự kỷ thoái lui. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có thể giúp trẻ cải thiện các kỹ năng đã mất và tiếp tục phát triển. Điều này đòi hỏi một quá trình dài hạn và sự kiên nhẫn từ phía phụ huynh, cùng với các phương pháp can thiệp khoa học được chứng minh hiệu quả.
Cách can thiệp và chữa tự kỷ thoái lui
Tại Trung tâm Nhân Hòa, chúng tôi đã có nhiều kinh nghiệm trong việc can thiệp cho trẻ tự kỷ thoái lui và đạt được những kết quả tích cực. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:
Can thiệp sớm và dạy kèm 1-1
Phụ huynh cần bắt đầu quá trình can thiệp sớm ngay khi phát hiện dấu hiệu thoái lui ở trẻ. Tại Trung tâm Nhân Hòa, chúng tôi cung cấp các chương trình can thiệp 1-1 với đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm, giúp trẻ từng bước phục hồi kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp xã hội và kiểm soát hành vi. Phương pháp này được cá nhân hóa cho từng trẻ, đảm bảo phù hợp với tình trạng và nhu cầu của từng bé.
Áp dụng phương pháp ABA và các liệu pháp hành vi
Phương pháp Phân tích hành vi ứng dụng (ABA) là một trong những phương pháp đã được chứng minh hiệu quả trong việc giúp trẻ tự kỷ cải thiện kỹ năng giao tiếp, ngôn ngữ và hành vi. Trung tâm Nhân Hòa áp dụng ABA để giúp trẻ học cách hiểu và thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày, đồng thời giảm các hành vi tiêu cực như tăng động hoặc hành vi tự kích thích.
Sử dụng liệu pháp ngôn ngữ
Một số trẻ tự kỷ thoái triển có thể mất đi khả năng ngôn ngữ đã học. Liệu pháp ngôn ngữ tại Trung tâm Nhân Hòa giúp trẻ phát triển lại kỹ năng ngôn ngữ thông qua việc hướng dẫn phát âm, cải thiện khả năng giao tiếp và giúp trẻ hiểu, sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày.
Hỗ trợ từ gia đình
Phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong quá trình can thiệp và hỗ trợ trẻ tự kỷ thoái lui. Tại Trung tâm Nhân Hòa, phụ huynh được vào học cùng con và được hướng dẫn cách chăm sóc, tương tác với trẻ tại nhà, giúp tăng cường sự phát triển của trẻ ngoài giờ học tại trung tâm. Phụ huynh cũng cần duy trì thái độ kiên nhẫn, yêu thương và thấu hiểu để trẻ cảm thấy an toàn và tự tin hơn trong quá trình hồi phục.
Kết luận
Tự kỷ thoái lui là một hiện tượng gây lo lắng lớn cho phụ huynh, nhưng với các biện pháp can thiệp sớm và phù hợp, trẻ có thể tiến bộ và phục hồi các kỹ năng đã mất. Tại các cơ sở Trung tâm Nhân Hòa, chúng tôi luôn đồng hành cùng gia đình trong quá trình chăm sóc và phát triển trẻ tự kỷ, đặc biệt là các trường hợp trẻ tự kỷ thoái lui. Nếu bạn nhận thấy con mình có các dấu hiệu thoái lui hoặc cần tư vấn, hãy liên hệ với Trung tâm Nhân Hòa để được hỗ trợ kịp thời.